De 5 meest gemaakte fouten bij het kiezen van veiligheidsbrillen

Het dragen van een veiligheidsbril zou vanzelfsprekend moeten zijn op werkplekken waar risico op oogletsel bestaat. Toch blijkt in de praktijk dat veiligheidsbrillen lang niet altijd goed gekozen of zelfs gedragen worden.

Als veiligheidskundige speel je een sleutelrol bij het adviseren en selecteren van de juiste oogbescherming binnen de organisatie. Je bent degene die risico’s inschat en medewerkers motiveert om die middelen ook daadwerkelijk te gebruiken. Maar ondanks alle goede bedoelingen en inspanningen, sluipen er regelmatig fouten in het proces. Fouten die kunnen leiden tot oogletsel, verzuim, productieverlies of zelfs juridische aansprakelijkheid.

Fout 1: Te veel focus op de prijs

Een veiligheidsbril lijkt in eerste instantie een eenvoudige aankoop. Maar zodra de keuze uitsluitend op de prijs wordt gebaseerd, loop je al snel tegen problemen aan. Goedkope brillen zitten vaak niet goed. Ze drukken op de neus, beslaan sneller en schuiven van het hoofd zodra iemand vooroverbuigt. Het gevolg? Medewerkers zetten de bril af en werken zonder oogbescherming. En dan gaat het mis.

De oplossing begint bij luisteren naar de drager. Vraag medewerkers naar hun ervaring, laat ze verschillende modellen testen en betrek ze bij de keuze. Kijk ook goed naar de pasvorm: een veiligheidsbril moet aansluiten bij uiteenlopende gezichtsvormen en comfortabel blijven zitten, ook bij langdurig gebruik.

Voor medewerkers die al een bril dragen, is extra aandacht nodig. Een overzetbril is vaak oncomfortabel, beperkt het zicht en wordt daardoor zelden lang gedragen. Een veiligheidsbril op sterkte is dan de enige veilige én werkbare oplossing. Die combineert optimale oogbescherming met goed zicht, zonder in te leveren op comfort.

Fout 2: Geen aandacht voor de werkomgeving

Op een bouwplaats hangt stof in de lucht. In een fabriek kunnen er plotselinge temperatuurschommelingen zijn. En in een laboratorium heb je misschien te maken met chemische dampen of bijtende vloeistoffen. Iedere situatie stelt andere eisen aan oogbescherming. Wat in de ene omgeving prima werkt, kan in de andere juist voor problemen zorgen. Denk aan een bril zonder anti-condenslaag in een warme of vochtige ruimte. Binnen twee minuten is het zicht volledig belemmerd. En werk je veel buiten, dan is een bril zonder UV-filter vragen om problemen.

De oplossing zit in maatwerk. Begin altijd met een goede Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) van de werkomgeving. Waar zitten de risico’s? Welke omstandigheden zijn bepalend? Denk aan temperatuur, luchtvochtigheid, stof, lichtinval, of bijvoorbeeld fysieke impact. Daarna kies je een bril die daarbij past. Niet alleen qua sterkte of pasvorm, maar ook qua materiaal en coating. Want juist die coating maakt vaak het verschil. Anti-condens voorkomt beslagen glazen. Krasvaste lenzen zorgen dat de bril langer meegaat, ook bij intensief gebruik. En met een UV-werende laag voorkom je dat schadelijke straling je ogen aantast.

Geef aandacht aan de werkomgeving, en kies een bril die écht past bij de situatie.

Fout 3: Geen uitleg geven over gebruik en onderhoud van de veiligheidsbril

Een goede veiligheidsbril begint met een goede uitleg. Toch wordt het belang van instructie over gebruik en onderhoud vaak onderschat. Het komt regelmatig voor dat een bril gedachteloos in een jaszak wordt gestopt, of dat het glas even snel met een mouw wordt schoongeveegd. Op dat moment lijkt het onschuldig, maar dat soort handelingen tasten de bril aan. Krassen, beschadigingen en een versleten coating zijn het gevolg. En een bril die beschadigd is, beschermt niet meer optimaal.

Uitleg geven over het juiste gebruik, de juiste opbergmethode en de juiste manier van schoonmaken zorgt ervoor dat de bril langer meegaat én dat hij zijn beschermende werking behoudt. Denk aan simpele, maar effectieve aandachtspunten:

• Gebruik altijd een microvezeldoek of een speciale brillenspray.
• Spoel vuil eerst af met water om krassen te voorkomen.
• Bewaar de bril in een harde brillenkoker of beschermhoes.
• Vermijd hoge temperaturen of direct zonlicht bij het opbergen.

Maar het gaat verder dan alleen de levensduur. Een schone bril zit prettiger en biedt beter zicht. En dat heeft direct invloed op gedrag. Als een bril niet irriteert, niet beslaat en helder zicht geeft, is de kans veel groter dat medewerkers hem ook echt dragen.

Wie zuinig is op zijn bril, is ook zuinig op zijn ogen.

Fout 4: Geen periodieke evaluatie van veiligheidsbrillen

Het kiezen van de juiste veiligheidsbril is geen eenmalige taak. Toch wordt daar in de praktijk vaak wél van uitgegaan. Er wordt één keer goed ingekocht, en daarna verdwijnt het onderwerp van de agenda. Maar omstandigheden veranderen: werkplekken worden aangepast, nieuwe machines worden in gebruik genomen, en ook de ogen van medewerkers veranderen in de loop der tijd.

Als veiligheidskundige is het essentieel om het gebruik van veiligheidsbrillen periodiek te evalueren. Worden ze nog gedragen? Sluiten ze nog aan bij de risico’s op de werkplek? En zijn ze nog in goede staat? Brillen slijten, raken beschadigd of verliezen hun beschermende werking.

Oogbescherming moet worden vervangen wanneer deze beschadigd of versleten is, of wanneer de effectiviteit niet meer gegarandeerd kan worden. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk blijft zo'n bril vaak gewoon in gebruik. Terwijl dat serieuze risico’s oplevert. Daarom is het verstandig om vaste controle- en vervangmomenten in te bouwen. Wij adviseren om iedere twee jaar zowel de ogen van medewerkers als hun veiligheidsbrillen te laten controleren.

Een structurele evaluatie, bijvoorbeeld jaarlijks of gekoppeld aan de RI&E-herziening, helpt om risico’s vroegtijdig te signaleren. Ook kunnen medewerkers op die momenten aangeven of hun bril nog goed past of vervangen moet worden. Zo voorkom je dat ongeschikte of verouderde brillen toch nog gebruikt worden, met alle risico’s van dien.

Fout 5: Geen rekening houden met draagcomfort

In veel organisaties wordt gedacht dat het aanbieden van de juiste veiligheidsbril genoeg is. Maar mensen dragen pas consequent een veiligheidsbril als ze begrijpen waarom het belangrijk is. Zonder bewustwording wordt de bril vaak niet gedragen. Dat begint al bij het betrekken van medewerkers bij de keuze en als veiligheidskundige speel jij daarin een sleutelrol. Wanneer medewerkers kunnen passen, meepraten en hun voorkeur kunnen aangeven, stijgt de kans dat ze de bril ook echt willen dragen. Uitleg over het nut en de noodzaak helpt daarbij, net als het delen van concrete voorbeelden van bijna-ongevallen of situaties waarin oogbescherming het verschil maakte.

Daarnaast moet de bril prettig zitten. Een veiligheidsbril op maat zorgt voor hoog draagcomfort, waardoor medewerkers minder snel geneigd zijn hem af te zetten. Helaas wordt deze kant van veiligheid vaak over het hoofd gezien.

Een veiligheidsbril op sterkte is geen luxe. Het is essentiële bescherming tegen oogletsel door stof, vonken of spetters van chemicaliën. Volgens de Monitor Arbeidsongevallen 2023 leidt maar liefst 33% van de oogletsel-incidenten in Nederland tot ziekenhuisopname. Vaak simpelweg omdat de oogbescherming ontbrak of niet goed was.
Dit risico kun je flink verkleinen door te investeren in veiligheidsbrillen op sterkte. Het is een kleine investering met een groot effect op de veiligheid in het bedrijf.

Wil je meer weten of advies over veiligheidsbrillen op sterkte? Kijk op www.seeh.nl/veiligheidsbrillen