Skip to main content

De VK in 2025: nuttig zijn te midden van mistroostigen

| Flip de Reede | Flip

Wie zijn ogen gesloten houdt voor de bedreiging van zo'n beetje alles dat noodzakelijk is voor het voortbestaan van de mens, werknemer of niet, mag zich van mij geen veiligheidskundige noemen. Er loopt erg veel tegelijk vast en daar lijden héél veel mensen onder, ook zij die de oorzaken betwisten. Zelfs als je vrede kunt hebben met de aantasting van de randvoorwaarden van het menselijk samenleven zou je nóg wakker moeten liggen van het effect op de mensen die het wél zorgen baart, want die slepen zich ook voort op jouw werkvloer. Als ze zich nog niet hebben ziekgemeld of een ongeval hebben veroorzaakt om hun zorgen te materialiseren en hun gedachten tot rede te brengen. Want dan kan het plots ook jouw zorg zijn.

Niets helpt zo doeltreffend tegen uitzichtloosheid als eens goed met een hamer op je duim slaan of een fotokopieerapparaat van de trap laten vallen. Of erger. Hele magazijnen gaan 'spontaan' in de fik. Ga daar maar eens een rapportje van schrijven en een oorzaak van achterhalen. Het kan een bijzonder uitzichtloze achtergrond zijn waar je je dan met je veiligheidskundige hoofd in zult moeten verdiepen. En je mag blij zijn als een slachtoffer, betrokkene, aanstichter of dader niet al véél verder heen was dan je je kon voorstellen en zichzelf met pillen, drank of onbekend privé compensatiegedrag overeind hield. Tot het écht niet meer ging.  

Denk vooral niet dat jij met jouw haastige oog iets vroegtijdig signaleert, terwijl de baas vraagt om daadkracht, effectiviteit en vooral kostenbeheersing. Zorgvuldigheid kan al lang niet meer, nergens meer, want de sneltrein raast door en de hulpkreten der inzittenden zijn steeds lastiger te herkennen. Ook ik zie veel dingen pas als het te laat is. Vóór die tijd zijn ze heel moeilijk bespreekbaar, vaak omdat er zo weinig te winnen lijkt of juist héél veel valt te verliezen. We branden er liever onze vingers niet aan. Lastig, lastig. En moeilijk, ook dat. Ja. Je ziet het pas als je kijktJe ziet de dingen pas als je ze herkent en we doen juist veel moeite om ze niet te hoeven herkennen. Omdat we ook mens zijn en graag heel blijven. (Staken helpt niet, want de kans is groot dat men de schouders ophaalt of het niet merkt. Dan had je apotheker moeten worden. En als zzp'er heb je er sowieso vooral jezelf mee.)

Hoe tekenend is het dat media (in navolging van handhavers) spreken van 'verwarde personen' en dat nu steeds vaker omzetten in 'mensen met onbegrepen gedrag'. Natuurlijk blijft gedrag van een échte psychoot onbegrepen, maar ook een volkomen normale reactie op een gek geworden wereld heet verward gedrag, dus laten we de oorzaak van de verwarring voor wat het is. Het komt goed uit als gedrag onbegrepen heet want dan hoef je geen pogingen meer te doen: het ís namelijk onbegrijpelijk.

Het zou mooi zijn als we iets meer moeite deden. In het kader van 'onze' arbeidshygiënische strategie. Onbegrepen gedrag is vanuit degene die het vertoont meestal wél begrijpelijk, maar de wereld wíl het niet begrijpen, heeft geen tijd en doet te vaak net alsof hij zonder jou ook wel doordraait. Op het werk helemaal, want daar bemoeit men zich zo min mogelijk met de privésfeer.

Die halfbewuste handeling van het slachtoffer van 'het incident' kan via hetzelfde mechanisme tot stand zijn gekomen als automutilatie, de neiging tot zelfverwonding die steeds meer jongeren kwelt. Voor hen effectief ter tijdelijke bestrijding van hun zorgen, voor de behandelaar (als die er is) een inadequate oplossing van hun problematiek.

Die problematiek is intussen verre van denkbeeldig, maar 'onze' arbeidshygiënische strategie is onwerkbaar in het medische domein. Als je de toestand van de wereld er óók bijhaalt kom je namelijk nooit meer door je werk heen. Zelfs spoedeisende gevallen staan maanden op een wachtlijst. Mensen die intensieve zorg nodig hebben krijgen die (bewust) niet. We willen wel maar kunnen het niet aan. Dat het zo ver gekomen is kan begonnen zijn op jouw werkvloer. Achteraf hoor je altijd dat preventie zoveel voordeliger is dan dweilen.

Boe nouEn daarom heb ik zojuist twee heel aardige columns weggegooid. Omdat grappen over soms heel schrijnende verschijnselen niet altijd lekker vallen. Bij mezelf. Flip kan troost brengen, zeker, dat wil Flip graag, maar het zou fijn zijn als je je even gaat afvragen wie zich op jouw welkvloer onbegrepen voelt. Opdracht van de dag. En dan mag je incidenten voorkomen. Al zit je de rest van de dag aan de koffie; het loont. Zeg maar tegen je baas of opdrachtgever dat je net zijn bedrijfspand hebt gered én een medewerker.

Mijn luchtige column komt wel in het jaarboek.

Premium partners