Weer een monument dicht vanwege instortingsgevaar
De zorgen over de staat van monumentale gebouwen in Limburg nemen toe. Kort na de instorting van de Wilhelminatoren in Valkenburg is nu ook de Sint-Corneliuskerk in Borgharen uit voorzorg gesloten. De kerk, gebouwd in de 19e eeuw, verkeert volgens pastoor Paul Horsch in dusdanig slechte staat dat de veiligheid van bezoekers niet langer kan worden gegarandeerd.
Uit recent onderzoek van Monumentenwacht Limburg blijkt dat houten spanten van het plafond verrot en gespleten zijn over een lengte van een meter. ‘Als er nu iets breekt, komt er meer naar beneden dan alleen een baksteen,’ aldus de pastoor tegen L1 Nieuws. De sluiting is per direct ingegaan. Paasvieringen worden in de nabijgelegen kerk in Itteren gehouden.
Geen incident op zichzelf
De situatie in Borgharen staat niet op zichzelf. In Limburg wordt 13 procent van de (rijks)monumenten als matig tot slecht onderhouden aangemerkt – goed voor zo’n 650 objecten. Dat blijkt uit recente cijfers van L1. De instorting van de Wilhelminatoren in Valkenburg op 16 maart maakte pijnlijk duidelijk wat er kan gebeuren als de structurele staat van een monument onderschat wordt. Die toren was een rijksmonument uit 1906, en hoewel herstel gepland stond, was het bij de instorting nog niet uitgevoerd. De OvV doet momenteel onderzoek naar de oorzaak.
Monument ≠ veilig
Volgens Jan van Susante van Erfgoedvereniging Heemschut leeft er een hardnekkig misverstand in Nederland: dat monumentale gebouwen automatisch goed onderhouden en veilig zijn. ‘Er is geen sprake van systematisch toezicht. Noch bij de bouw, noch tijdens het bestaan,’ zegt Van Susante. Ook gemeentelijke monumenten, zoals de kerk in Borgharen, vallen vaak buiten strikte controle, terwijl achterstallig onderhoud levensgevaarlijk kan zijn.
Vervallen erfgoed, groeiend risico
De sluiting van de Sint-Corneliuskerk benadrukt opnieuw de noodzaak van structurele inspectie en tijdige restauratie van monumenten. Gebrek aan middelen, teruglopende bezoekersaantallen en onduidelijke verantwoordelijkheden zorgen er in veel gemeenten voor dat onderhoud wordt uitgesteld – soms te lang.
De vraag is niet óf er meer incidenten volgen, maar waar. De actualiteit dwingt overheden en erfgoedbeheerders tot actie. Want het mag duidelijk zijn: een monumentale status biedt géén garantie voor veiligheid.
Lees ook ‘Instorting Wilhelminatoren Valkenburg: wat is er tot nu toe bekend?’
