Zaterdagavond stonden in het hele land de trein, bus, metro en tram drie minuten stil, als protest tegen de toenemende agressie in het openbaar vervoer. De actie verdient natuurlijk alle steun, maar maakt ook mistroostig. Want een simpele oplossing voor dit wijdverspreide fenomeen in de samenleving lijkt er niet te zijn.
Aanleiding voor de actie is de ernstige mishandeling van een NS-conducteur door een groep opgeschoten jongens op zaterdagavond 13 april.
De NS en vakbonden willen met het stilleggen van het treinverkeer een signaal afgeven aan de samenleving en de politiek. 'Het geweldsincident van afgelopen weekend past in een schrikbarend patroon van bedreigingen en belagingen van onze collega's. We lopen tegen grenzen aan van wat wij kunnen. We hebben hulp nodig van de overheid', zegt Koolmees in een verklaring.
Context
Afgelopen jaar werden er 1.042 geweldsincidenten tegen NS-medewerkers geregistreerd, een stijging van 8 procent ten opzichte van 2022. Het gaat om bedreigen, bespugen of lichamelijk geweld. Ook hebben NS-medewerkers afgelopen jaar ruim 2.300 te maken gehad met verbale agressie, zoals schelden en beledigen. NS neemt zelf maatregelen om de veiligheid van collega’s te verbeteren met gerichte veiligheidsacties, slimme inzet van veiligheidspersoneel en (permanente) controles bij de ingang op stations. Daarnaast werft NS hard door om over meer Veiligheid & Servicemedewerkers te beschikken. En recent is NS gestart met een pilot waarin hoofdconducteurs en servicemedewerkers een bodycam dragen.Spoorwegpolitie
De NS proberen de sociale veiligheid te verbeteren, maar lopen tegen de grenzen aan van wat ze 'kunnen en mogen doen'. Er wordt volgens Koolmees al maanden gepraat met het ministerie van justitie over een groot actieplan, maar daar zit geen schot in.De vakbonden willen dat de spoorwegpolitie terugkeert op de stations voor de handhaving. En daar valt veel voor te zeggen, want handhaving is immers een taak van de politie.
Gelijke monniken
Natuurlijk zijn er allerlei manieren om de handhaving in het openbaar vervoer op te voeren. Zo kunnen conducteurs evenals boa's de mogelijkheid krijgen een handboei, wapenstok en pepperspray te dragen. Conducteurs kunnen ook steekwerende vesten en bodycams krijgen, of op risicovolle trajecten gaan lopen met een surveillancehond. En er kunnen overal camera’s op de stations en in treinen komen om het gevoel van veiligheid te verbeteren.Maar aan al deze maatregelen zitten haken en ogen. Al was het maar omdat de brandweer, de hulpverlener, de ambtenaar, de leerkracht, de agent en de bestuurder van de streekbus tegen dezelfde agressie van burgers aanlopen. Zodra er extra bevoegdheden in het openbaar vervoer worden toegestaan, willen zij dat ook.
Een simpele oplossing lijkt ver weg.
Bronnen: NS, NOS, NU en Trouw